una toorlugu atuaruk Inuit innarluutillit illersusuisoqarfianut Tiliumut saaffiginnittartut ukiuni siuliini amerlanerusut nalilersuinermi allaaserineqarpoq, inuillu innarluutillit tapersersorneqarnissaannut inatsisip tamakkiisumik atuutikkuminaatsinneqartoq inerniliunneqarpoq. Tilioq 2017-imi pil
una toorlugu atuaruk Ineqarnermut Attaveqatigiinnermullu Naalakkersuisoqarfiup Pissassarfik Tiliorlu ”Namminersorlutik Oqartussat sanaartornermi maleruaqqusaq pillugu nalunaarutaannut nr. xx 2021-mi xx.xxxx-meersumut” oqaaseqaateqarsinnaatippai. Tusarniaanermut akissut 4.marsi tunniunneqarpoq
Tiliumut saaffiginnittartunut siunnersortimik sullissisoqalerpugut. Tassa inuit innarluutilit pisinnaatitaaffii pillugit aamma maalaaruteqarfiusinnaasut pillugit siunnersartussaq -Christina Møller Hardenberg-imik ateqarpunga. 42-nik ukioqarpunga Sisimiunilu uiga meeqqakkalu sis
Innarluutillit illersuisuata suliassatut qulakkeertussaavaa inuit innarluutillit pisinnaatitaaffii soqutigisaalu siuarsassallugit inuiaqatigiinnilu inuit innarluutillit atugassaqartitaanerat paasissutissiissutigalugulu sammineqartarnissaa.
Tiliup Qeqqata Kommuniatalu suliffeqarnermut misiliummik suliniutaanni suliat uani takusinnaavatit.
Atuffassissut marta Martha kalaallisut nipilik naqinnerit nipinitsissinnaanngorlugit Atortussiatut pilersitaavoq. Atuffassisussaliatut pilersitaanngilaq, Programilli allat atorlugit nipitalersuutillit naqinnerit atuarneqarsinnaapput.
Tiliup videoliai uani takusinnaavatit, soorlu inuit innarluutillit pisinnaatitaaffii sammillugit, sulisinnaavunga pillugu paasisitsiniutit pisartuniillu aallakaatitat
Inuit innarluutillit allatulli periarfissaqassapput. Ilinniagaqarnissamut suliffeqarnissamullu. Taamaalillutik peqqissumik nuannersumillu inuuneqarniassammata. Inuiaqatigiinni inooqataaniassagamik – peqatigiiffinni allanilu kulturikkut sammisaqarfiusuni
Arlaannik atortussannik itigartitaaguit, Assersuutigalugu ikorfartorteqarnissat allamilluunniit kommuunimit pisortaqarfimmiluunniit Arlaannik ajornarsaarunneqaruit ima pisinnaatitaaffeqarputit: 1) Pisinnaatitaavutit paasissallugu nassuiaatitalimmik pisortat aalajangiinerat sumik tunngaveqarluni aalajangigaanersoq 2) Pisinnaatitaavutit aalajangiineq pappiaqqamut naqitanngorlugu pinissaa 3) Pisortat pisussaaffigaat naammagittaalliorniaruit innersuutissallutit maalaarnissamut suut periarfissat aqqutissaanersut 4) Suliaq ilinnut tunngasoq inunnik isumaginnittoqarfiup maalaartarfianut suliassanngortissinnaavat.
Inunnik isumaginninnikkut maalaartarfeqarpoq. Inunnik isumaginnittoqarfimmut tunngasumik kommuunillu ilinnut tunngasumik aalajangigaa naammaginngikkukku maalaartarfimmut suliassanngortitsisinnaavutit. Soraarnerussutisiassat pillugit aamma inunnik isumaginnittoqarfimmut, ilaqutariinnermut, naligiisitaanermut inatsisinillu atortitsinissamik naalakkersuisoqarfimmut maalaaruteqarsinnaavutit. Qanoq maalaaruteqarsinnaanerit namminersorlutik oqartussat nittartagaa iserfigalugu annertunerusumik atuarsinnaavat.
Immikkut isumaqatigiissuteqarluni ajornanngilaq meeqqat atuarfianni naliliffigisassamik misilitsinnissaq. Namminersorlutik oqartussat nalunaarusiaat nr. 3 af 9. Januar 2009-imeersoq § 24 naapertorlugu Meeqqat atuarfianni naliliiffigisassamik soraarummeerneq: ”atuarfiup pisortaa atuartunut timimikkut imaluunniit eqqarsartaatsikkut pisinnaasakinnerusunut imaluunniit aalajangersimasunik allatigut ajornartorsiuteqartunut misilitsinnermi immikkut atugaqartitsinissamik neqerooruteqassaaq, misilitsinnerup naammassinissaanut atuartut taakku, atuartunut allanut naligiissinneqarnissaasa taamaaliornissaq pisariaqartilerpassuk.” Uani inatsit takusinnaavat.
Allagaatinik takunnikkumallutit qinnutigisinnaavat, kissaatigigukku kommuunimi ilinnut suliaq pillugu takunnikkusukkuit. Taama iliorsinnaavutit saaffiginnissutit qisuariarfigineqanngippat, imlt. Suliaq sumut killinnersoq nalugukku kommuunimilluunniit akineqarneq ajornerit pillugu takunnikkumallutit qinnuteqarsinnaatitaavutit.
Uani Tiliup suliaai tapersersorlugit tapiisinnaavutit Inuit Innarluutillit pisinnaatitaaffiisa Kalaallit Nunaannilu atugassarititaasut pitsanngorsarniarnerini. Una toortagaq toorlugu ‘Tilioq tapersersoruk’. Tunissutinut tamanut qujareerluta.