Inuit innarluutillit illersuisuat ilisimasallit Finlandimi ataatsimiinneranni peqataasoq
Christina Johnsen Nunani avannarlerni ministerit siunnersuisoqatigiivisa meeqqanut inuusuttunullu innarluutilinnut ilisimasalittut eqimattaliaasa Helsinkimi 2020-mi januaarip 14.-ani 15-anilu ataatsimiinnissaanut peqataassalluni angalavoq. Ilisimasalittut eqimattaq Nunani avannarlerni meeqqanut i
Attaveqaqatigiinnermut naalakkersuisup Karl Frederik Danielsenip peqataatitsineq pillugu ataatsimiinnermit innersuussutinut akissutaa
Tilioq Attaveqaqatigiinnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisumit Karl Frederik Danielsenimit allagarsivoq, tassani peqataatitsineq pillugu ataatsimiisitsinermit innersuussutigineqartunut, tassa inuit innarluutillit inuiaqatigiinni peqataatinneqarnerulernissaannut iliuussisatut innersuutigineqartunu
Ukiortaami pilluaritsi ukiumullu 2020-mut innarluutilinnullu inatsimmut iserluarisi
Ukiortaassaq erinigeqalugu qilanaareqalugulu utaqqisimavarput, tassami inunnut innarluutilinnut inatsisissaq nutaaq atuutilerpoq. Inatsit pisariaqarluinnarpoq tassami inunnut innarluutilinnut pisinnaatitaaffinnik qulakkeerinnittussaammat. Inatsilli aamma pisariaqarpoq inuiaqatigiinni Naala
ILLERSUISUP SULIASSAI
Innarluutillit illersuisuata suliassatut qulakkeertussaavaa inuit innarluutillit pisinnaatitaaffii soqutigisaalu siuarsassallugit inuiaqatigiinnilu inuit innarluutillit atugassaqartitaanerat paasissutissiissutigalugulu sammineqartarnissaa.
SULINIUT: SULISINNAAVUNGA
Tiliup Qeqqata Kommuniatalu suliffeqarnermut misiliummik suliniutaanni suliat uani takusinnaavatit.
ATUFFASSISSUT MARTA
Atuffassissut marta Martha kalaallisut nipilik naqinnerit nipinitsissinnaanngorlugit Atortussiatut pilersitaavoq. Atuffassisussaliatut pilersitaanngilaq, Programilli allat atorlugit nipitalersuutillit naqinnerit atuarneqarsinnaapput.
OQALLITTARFIK
Inuit innarluutillit qanigisaasalu paasissutissat pissarsiarisinnaasaat killeqartarmata, qarasaasiaq aqqutigalugu oqallittarfimmik atuisunut pilersitsinikuuvugut, tassani apeqquteqartoqarlunilu isummanik avitseqatigiittoqarsinnaavoq.
Illit ilisimaviuk
Inuit innarluutillit allatulli periarfissaqassapput. Ilinniagaqarnissamut suliffeqarnissamullu. Taamaalillutik peqqissumik nuannersumillu inuuneqarniassammata. Inuiaqatigiinni inooqataaniassagamik – peqatigiiffinni allanilu kulturikkut sammisaqarfiusuni
Arlaannik atortussannik itigartitaaguit,
Assersuutigalugu ikorfartorteqarnissat allamilluunniit kommuunimit pisortaqarfimmiluunniit
Arlaannik ajornarsaarunneqaruit ima pisinnaatitaaffeqarputit:
1) Pisinnaatitaavutit paasissallugu nassuiaatitalimmik pisortat aalajangiinerat sumik tunngaveqarluni aalajangigaanersoq
2) Pisinnaatitaavutit aalajangiineq pappiaqqamut naqitanngorlugu pinissaa
3) Pisortat pisussaaffigaat naammagittaalliorniaruit innersuutissallutit maalaarnissamut suut periarfissat aqqutissaanersut
4) Suliaq ilinnut tunngasoq inunnik isumaginnittoqarfiup maalaartarfianut suliassanngortissinnaavat.
Inunnik isumaginninnikkut maalaartarfeqarpoq. Inunnik isumaginnittoqarfimmut tunngasumik kommuunillu ilinnut tunngasumik aalajangigaa naammaginngikkukku maalaartarfimmut suliassanngortitsisinnaavutit. Soraarnerussutisiassat pillugit aamma inunnik isumaginnittoqarfimmut, ilaqutariinnermut, naligiisitaanermut inatsisinillu atortitsinissamik naalakkersuisoqarfimmut maalaaruteqarsinnaavutit. Qanoq maalaaruteqarsinnaanerit namminersorlutik oqartussat nittartagaa iserfigalugu annertunerusumik atuarsinnaavat.
Fn-ip innarluuteqarnermut isumaqatigiissusiaa naapertorlugu inuit innarluutillit tunngaviusumik allatulli inuttut pisinnaatitaaffeqarlutillu kiffaanngissuseqarnerisa ataqqineqarluni tamakkiisumik illersorneqarnissaa isumaqatigiissummi allaqqavoq. Læs Handicapkonventionen
Immikkut isumaqatigiissuteqarluni ajornanngilaq meeqqat atuarfianni naliliffigisassamik misilitsinnissaq.
Namminersorlutik oqartussat nalunaarusiaat nr. 3 af 9. Januar 2009-imeersoq § 24 naapertorlugu
Meeqqat atuarfianni naliliiffigisassamik soraarummeerneq:
”atuarfiup pisortaa atuartunut timimikkut imaluunniit eqqarsartaatsikkut pisinnaasakinnerusunut imaluunniit aalajangersimasunik allatigut ajornartorsiuteqartunut misilitsinnermi immikkut atugaqartitsinissamik neqerooruteqassaaq, misilitsinnerup naammassinissaanut atuartut taakku, atuartunut allanut naligiissinneqarnissaasa taamaaliornissaq pisariaqartilerpassuk.”
Allagaatinik takunnikkumallutit qinnutigisinnaavat, kissaatigigukku kommuunimi ilinnut suliaq pillugu takunnikkusukkuit. Taama iliorsinnaavutit saaffiginnissutit qisuariarfigineqanngippat, imlt. Suliaq sumut killinnersoq nalugukku kommuunimilluunniit akineqarneq ajornerit pillugu takunnikkumallutit qinnuteqarsinnaatitaavutit.
Play Video
Tiliup Suliaa Tapersersoruk
Uani Tiliup suliaai tapersersorlugit tapiisinnaavutit Inuit Innarluutillit pisinnaatitaaffiisa Kalaallit Nunaannilu atugassarititaasut pitsanngorsarniarnerini. Una toortagaq toorlugu ‘Tilioq tapersersoruk’. Tunissutinut tamanut qujareerluta.
