Ækvivalenten

Inuit innarluutillit politikkiat pillugu ataatsimeersuarneq ornigarneqarluarpoq politikkikkullu tigussaasunik siunnersuutinik malitseqartinneqarpoq

25.05.2023

Tiliup paasititsiinerani 2023-mi ilisimasallit misilittakkatit tunngavigalugit oqaluttuartut apeqqutillu akillugit.

Inuit innarluutillit tapersersorniarlugit massakkut aamma siunissaq ungasissoq eqqarsaatigalugu sammiveqartumik suliniuteqarfigineqarnissaannik pisariaqartitsineq

Marlunngormat Ilulissani susassaqartut 100-t missaaniittut Tiliup ataatsimeersuartitsinerani oqallittoqarluaqaaq, ilanngussisoqarluarlunilu isummersortoqarluarpoq. Pingaarnertut ersarissivoq Nunatsinni innarluutillit qanoq ajorluinnartumik pineqartarnerat. Pingaartumik sullissinermi ajornartorsiuteqartoqarpoq – ilaatigut inatsisitigut isumannaatsuunerup amigarnera aammalu meeqqat, inuusuttut inersimasullu innarluutillit sumiginnarneqarnerat – ataatsimeersuarnermi sammineqangaatsiarput.

Anja Hynne Nielsen, Innarluutillit Illersuisuat, ima oqarpoq: ”Suliamik ilisimasallit, kommunini sullissisut inuillu pineqartut pisariaqartitaminnik aammalu pisinnaatitaaffigisaminnik inuiaqatigiinniit ikiorneqannginnerminnik tapersersorneqannginnerminnik oqaluttuaat susassaqartunit attortissutigineqangaarput. Aammaarlutik ersarissisippaat, siunissaq pinartullu eqqarsaatigalugit sullissinerup aaqqissuussaanerata piffissap sivikitsup iluani aaqqiissuteqarfigineqarnissaanik pisariaqartitsisoqartoq.”

Tilioq, NIIk aamma Mimi Karlsen Tilioq paaasitsiinerani 2023-mi.

Tigussaasut pingasut

Inuit innarluutillit pillugit suliassaqarfiup allanngortiterneqarnissaanik pisariaqartitsineq ataatsimeersuarnermi tigussaalluinnartumik siammasissumik isumaqataaffigineqarpoq. Aaqqissuussaq ajornannginneerarsuusariaqarlunilu tigussaanerusariaqartoq sanarfissavarput, inuit ataasiakkaat pisinnaatitaaffitik periarfissatillu ilisimassavaat, aammalu oqartussat innuttaasunut ataasiakkaanut ikiuissallutillu tapersersuisassapput. Maannakkorpiaq nunatsinni ajorluinnartumik kingunilinnik inuppassuit innarluutillit sullissinerup aaqqissuussaanera pissutaalluni patangiinnarpavut. Piffissami sivisuumi Tiliup tunngavilersuutigaa saaffiginnittoq pitsaanerpaamik ikiorneqapallannissaa qulakkeerneqarsinnaaniassammat, innuttaasoq saaffiginnittarfimmut ataatsimut attaveqartassasoq. Kajumissaarut tamanna arlalinnit, ilaatigut Naalakkersuisoq Mimi Karlsenimit isumassarsiatsialattut ersersitsivigineqarpoq. Kommune Kujallermi sullissisut ersersippaat sullissisut ilinniarsimasut amigaataaneri kisimi ajornartorsiutaanngitsut. Innuttaasoq ikiorneqarnermini, allaffissornikkut suliassat annertuut, taarseraannerit, inatsisit atuutitsilernissaannut suliarinissaanullu ataqatigiissinnissaat allatullu aaqqissuteqartoqarnissaanik periarfissaqannginneq tamatumalu saniatigut ajornartorsiutit allat sullissinerup naammassinissaanut ajornartitsisartut arriillisitsisartullu allat eqqartorneqarput. Aaqqiissummik suliaqartoqarnissaanik annertuumik qitiutitsisoqarnissaanik kissaateqartoqarpoq.

Taakku saniatigut ersarissivoq – ingammik isummanik siaruarterisartut sulianillu ilisimannittut Nunavumeersut, Norgemeersut Danmarkimeersullu misilittakkaminnik avitseqatigiissitsineranni– inunnik isumaginnittoqarfimmi suliassat mumisittariaqartut. Inuit innarluutillit karsinut, arlaannaatigulluunniit tulluanngitsunut, iliorarnagit inuk qitiutillugu inuullu pisariaqartitai aallaavigalugit aaqqissuussisariaqarpugut.

Anja Hynne Nielsen ima oqarpoq: “Inuit innarluutillit tamarmik allatuulli assigiinngitsuupput – namminerlu aalajangiisinnaassuseqarnermut pisinnaatitaaffik qulakkiissagutsigu aamma nunat tamat pisussaaffii qulakkiissagutsigit, soorlu Nunat Tamalaat Inuit Innarluutillit pillugit isumaqatigiissutaat, assigiinngisitaarneq akuersaartariaqarparput. Ataasiakkaanut aaqqiisinnaasariaqarpugut aamma inuk qitiutillugu ukkassisariaqarpugut. Nunarsuarmi sumiiffinni allani taamaasiortoqartarpoq. Soorunami aamma Nunatsinni taamaaliorsinnaassaagut.”

Pingajuattut, Tiliup tulluusimaarutigilluinnarlugu aqqutissioqataaffiginikuusaa tassaavoq, Nunatsinni inuit innarluutillit peqatigiiffii ataatsimeersuarneranni paasititsiniaanermik #taasinerittitusindit saqqummersikkamikku. Paasititsiniaanerup siunertaraa innarluuteqarneq pillugu paqumisuttarneq unitsinneqarnissaa nunalu tamakkerlugu inuit innarluutillit politikkikkut allannguisoqarnissaanik ilungersuuteqarfigineqarnissaa. Facebbookimi #taasinerittitusindit ulluni siullerni pilersinneqarneraniit sukkasuumik ilaasortarpassuaqalerpoq amerlasoorpassuillu oqaluttuaminnik saqqummeereerput. Paasititsiniaaneq sukkasuumik siaruarnissaa aammalu illoqarfinnut nunaqarfinnullu anngussinnaannissaa Tiliumit kissaatigineqarpoq, taamaaliornikkut politikkikkut allannguisoqarnissaanik tapersiisoqarsinnaavoq. Ataatsimoorluta nukittuneruvugut, taamaammat innarluuteqaraanni innarluuteqanngikkaluaraanni, qanigisaasuugaanni allannguinissamulluunniit tapersersuigaanni kikkut tamarmik peqataanissaat pingaaruteqangaarpoq.

Tiliup paasititsiniaanerani 2023-mi peqataasut aaqqiissutissanik siunnersuutissanik eqqartuisut

Tiliup oqaatigineqarsimasut neriorsuutigineqarsimasullu piviusunngortinneqarnissaannut ilungersuuteqarniarpoq

Ataatsimeersuarnermi peqataasut Nunatsinniit nunanilu allaniit misilittakkat pillugit isumassarsititsinartunik saqqummiivigineqarput aamma oqartussaasut inunnik innarluutilinnik aaqqissuussaasumik sumiginnaanerannik eqqugaasullu kingunerluutaannik saqqummiivigineqarput.

Angut inuusuttoq Maniitsuminngaanneersoq sullissinermut aaqqissuussaanermit ikiorserneqarsimannginnermit misigisimasani nammineq oqaluttuarai – tamatumani ersersinneqarpoq inuk ikiorserneqanngikkaangami, tassa isumakkiiginnarneqaraangami, sutigut tamatigut qanoq akisusinnaatiginersoq.

Pierre Essoh Nunavumeersoq inuit innarluutillit politikkiat pillugu misilittakkat oqaluttuarivai. Tigussaalluinnartunik assersuuteqarluni suliffeqarnikkut qanoq peqataatitsisoqartarnersoq tamatumalu kingorna qanoq naleqartitsinerulertoqartarnersoq oqaluttuaraa.

Isummanik siaruarterisartoq Ingrid Thunem norskit BPA-mit aaqqissuussaanermit misilittakkaminik avitseqateqarpoq, aaqqissuussaaneq tamanna Inuit innarluutillit pillugit FN’p isumaqatigiissutaa tunngavigalugu atuutitinneqarpoq, tamatumani inuttaasoq nammineerluni inuunerminik aalajangiisinnaatitaanerminik inuiaqatigiinnilu peqataasinnaatitaanerminik ilaqutariinnilu inuttut inuuneqarluarnissaminut periarfissinneqarpoq.

Danmarkimi angerlarsimaffimmi sungiusartarneq pillugu Hjernebarnet-imit oqaluttuarineqarpoq, tamatumani ilaqutariit qaratsamikkut innarlersimasunik meerartallit suliamit ilisimasalimmit siunnersorneqarlutik angerlarsimaffimmi sungiusarnissaminnut tapiiffigineqartarput, taamaalilluni meerartatik ineriartorlutillu annertunerusumik pisinnaasaqarlutillu piginnaasaqalertarput.

Taamatuttaaq qanoq iliorluni aaqqissuussinikkut politikkikkut allannguisoqarsinnaanersoq oqaluttuaraat.

Inuit innarluutillit inatsisitigut isumannaatsuunerup amigaateqarnera kiisalu allannguinissamut pisariaqartitsineq ullutsinnilu naleqquttumik inuttut isiginnittaaseqartarneq pillugu #enmillionstemmer-imit Monica Lylloff-imit saqqummiisoqarpoq.

Anja Hynne Nielsen ima oqaaseqarpoq: “Ataatsimeersuartitsinermi ersarissivoq innarluutillit pillugit suliassaqarfik aningaasartuutitut isiginagu aningaasaliiffittut isigisinnaagipput.

Sumilluunniit innarluuteqaraanni – aamma tamatta pilluta politikerit innuttaasut misilittagaat pimooruttariaqalerpaat paasissutissallu qisuariarfigisariaqalerpaat. Paasissutissaniimmi takutinneqarpoq inuit tamarmik aningaasaliiffigineqarnissaat sunit tamanit pingaarnerpaajusoq. Kikkut tamarmik innarluuteqalersinnaapput tamatumalu saniatigut suliniutit naleqartitsinerulersinnaapput.”

Taamaammat Tiliup neriuutigaa Naalakkersuisoq Mimi Karlsen oqaatigisani ajunngitsumillu siunertaqarnini piviusunngortissagai siunissarlu ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu pingaarnertulli piffissami qaninnermi sukkasuumik suliaqarumaartoq. Suliassaqarfinni amerlasuuni ilungersunartorsiorfiusumi inissisimavugut, matumani inuit ullut tamaasa killissaat qaangerneqartarput inuppalaanngilluinnartumillu sumiginnarneqartarlutik. Maannakkorpiaq – ullummi tamaasa. Taamaammat maannakkorluinnaq iliuuseqartoqartariaqarpoq. Tiliup Naalakkersuisoq malinnaaviginiarpaa.

Tamatsinnut paasititsiniaaneq nutaaq

“Taasinerittitusindtit aallarnisarneqarnerata kingorna Tiliup aamma neriuutigaa inuit paasilertussagaat Nunatsinni inuit innarluutillit atugaat qanoq ajortigilluinnarnerannik. Aamma neriuutigaat innuttaasut politikerinut ilungersuuteqarnerat annertusissasoq, taamaalilluni inuiaqatigiit akornanni naligiinnerusumik naapertuilluarnerusumillu siunertaqarneq oqaasiinnaanani piviusunngortinneqarsinnaaniassammat, tamannalu inunnut amerlanernut allannguutaassasoq. Taamaattoqarnissaa Nunatta iluanaarutigissavaa.

Annertunerusunik paasissutissat:

Ilassutissat, paasissutissat sukumiinerusut imaluunniit apeqqarissaarniarlugit Innarluutillit Illersuisuat Anja Hynne Nielsen oqaras.: +299 26 28 71 imaluunniit mail: anja@tilioq.gl attavigineqassaaq.

Asannittumik inuulluaqqusillunga Med kærlig hilsen

Anja Hynne Nielsen

Inuit Innarluutillit Illersuisuat - Handicaptalsmand

Mobil: (+299) 26 28 71

E-mail: anja@tilioq.gl

Tiliup 2023-mi paasititsiniaanerani peqataasut
Inuit innarluutillit illersuisuat Anja aamma Meeqqanut, Inuusuttunut, Ilaqutariinnut Peqqinnissamullu Naalakkersuisoq Mimi Karlsen