Tilioq atuakkiortoq Anette Hviid Thomsen suleqatigalugu FN-ip inunnut
innarluutilinnut ullorititaani decemberip 3-ani meeqqanut atuakkiamik
saqqummersitsivoq Rosap aqqalua innarluuteqarpoq. Atuagaq Nunatsinni
atuarfinnut atuagaateqarfinnullu tamanut nassiunneqarumaarpoq
”Rosap aqqalua innarluuteqarpoq” pingaarutilimmik oqariartuuteqarpoq kikkut
tamarmik assigiimmik naleqartut, qanorluunniit ikkaluamik innarluuteqarpata,
innarluuteqanngippataluunniit, taava kikkut tamarmik ataqqineqarusupput
akuerineqarlutik aamma ikinnguteqarlutik. Atuakkiamut ilitsersuumik
suliaqarpugut aamma atuartitsinermi atortussanik, ilinniartitsisullu
isumassarsiorsinnaapput atuagaq aallaavigalugu atuartut nukarliit akulliillu
akornanni qanoq oqaloqatigiittoqarsinnaaneranut, soorlu innarluuteqarneq
pillugu. Taamatullu inuttut innarluuteqarluni inuuneq paasisaqarfigalugu kiisalu
paquminartut oqaluuserisinnaanngorlugit. Kalaallit meeqqat akornanni
ammanerusumik pissuseqartoqartarnissa taamatut anguniarneqarsinnaavoq.
Soorlu atuakkiami qupp. 15-imi ima allaqqasoqarpoq:
”… Allat illaatigisassanngilagut. Qanorluunniit ikikkoqaraluarutta ajunngilagut,
tamatta. Tassa qanoq issuserput.- qanoq issuseraarput. Pingaaruteqarpoq inuit
allat ataqqinnittumik pissusilersorfiginissaat.
Taannalu atuakkiami oqariartuutaavoq pingaarneq, oqariartuullu taanna
Nunatsinni illoqarfinni nunaqarfinnilu tamanut apuussaaq. Atuagaq
ilitsersuutillu atuarfinnut atugaqaateqarfinnullu tamanut 2021-p
aallartilaarnerani nassiunneqarumaarpoq
Anette socialpædagogitut 1996-imili sulivoq, aamma Slagelsemi Seminariami
ilinniagaqarluni. Ilinniartuunermi nalaani kingornalu inuiaqatigiinni
sanngiinnernut uummateqarluni sulerusussuseqalerpoq. Annette ulluinnarni
sulinermini kalaallit innarluutillit ukiut ingerlanerini qanimut
attaveqarfigisarsimavai. Inuit innarluutillit Danmarkimi nunartik qimallugu
inuusut, ilaquttatik najornagit, allatut oqaasilinni kulturilinnilu atugaat
ilungersuutigisartgaat Anettep isumaliuuteqarfigisarpai.
Anette peroriartornermini Kalaallit Nunaanni ukiuni qulini najugaqarnikuuvoq,
angutaa taamani ’70-ikkut naalersut nunatsinni ilinniartitsisutut sulilissammat
nuupput.
Anettep atuakkiamini kissaatigaa inuit innarluutillit qaqutikkuinnaq
tusaaneqartartut, isumaginninnermullu tunngasuni politikkikkut suliniutini
arlalissuarni pingaarnersiuinerni tunulliunneqartartut sinnerlugit
oqaaseqarnissaq.
– Atuakkiap saqqummersinneqarnissaa sinnattorisimavara, maannalu
piviusunngorpoq. Uummammiora saqqumilerpoq. Inuit pineqartut
ilisarisimavakka aamma atorsimasaat atuakkiami ersersinneqarput. Imatut
suliaqarnermi inuit innarluutillit oqariartuuteqartinneqarput.
Ilisimalluinnarparalu Kalaallit Nunaanni suliniaqatigiiffiit kattuffiillu ulluinnarni
qasusuillutik taamatut suliniuteqarput. Uangalu innarluuteqarnermut
tunngasuni ineriartortitsinermi imatut tapersiuteqarpunga, Anette Hviid
Thomsen oqarpoq.