Suliffeqarfiit, inuit fondellu Tiliumut ima tapersiisinnaapput
“Suliffeqarfiit Inuit innarluutillit pisinnaatitaaffiinik assigiinngitsutigut siuarsaaqataasinnaapput, taamaasillutillu Kalaallit Nunaata Naalagaaffiit Peqatigiit Inuit innarluutillit pisinnaatitaaffii pillugit isumaqatigiissutaannik malinninniarnerannik siuarsaaqataaffigalugu. Tiliumiit inuiaqatigiinni akisussaaqataanissamut inuillu innarluutillit atugarisaanik pitsanngorsaanissamut assigiinngitsunik siunnersuutissaqarpugut”, Inuit innarluutillit illersuisuat Christina Johnsen innuttaasut Tiliup sulineranut tapersersuinissaanut tunngasumik kaammattuuteqarluni oqarpoq.
Inuit innarluutillit peqataatissigit
imaluuniit Tiliup suliniutaani peqataagitsi
Tilioq takorluukkamini anguniakkaminilu inunnut innarluutilinnut pissutsinik aamma atugassarititaasunik pitsanngorsaataasussanik arlariinnik suliniuteqarpoq. Suliffeqarfittut suliffeqarfiit inissaqartitsisut pillugit suliniutitsinnut peqataasinnaavusi.
Tilioq aamma Qeqqata Kommunia 2018-imi ukiakkut suleqatigiinnissamik isumaqatigiissuteqarput, inuit innarluutillit amerlanerusut sulilersinneqarsinnaanissaannik anguniangaqarlutik. Suliniut misiliutaavoq, nunallu sinneranut kingusinnerusukkut siaruarterneqarnissaanik pilersaaruteqartoqarluni. Suliniut ”Sulisinnaavunga- Alle Kan Bidrage” ukioq manna aallartinneqarpoq.
Tilioq inuussutissarsiutinik ingerlatsisunik peqataatitsiumavoq, suliffeqarfinnik ingerlatsisut assigiinngitsut sinniisoqarnissaat pingaaruteqarpoq. Soqutiginnikkussi taava suliniummik pilersaarusiortoq Anna Ida H. Jonsson attavigisinnaavarsi uani Annaida@tilioq.gl
Suliniummut tunngatillugu videot YouTube kanal. -itsinni takuneqarsinnaapput
Takorluukkatsinni anguniakkatsinnilu suliniutit allat aamma peqataaffigineqarsinnaasut takukkit
Inuiaqatigiinni akisussaassueqarneq takutinniaraanni praktikkertumik innarluutilimmik sulilersitsisoqarsinnaavoq.
Inuit innarluutillit ilinniagqarnissamut allat assigalugit pisinnaatitaaffeqarput. Tamanna aamma praktikkerfiusinnaasunik naleqquttunik peqatoqarnissaanik malitseqarpoq, inuillu innarluutillit praktikkerfissarsiorneq ilungersunarnerutissinnaasarpaat. Misissuinerit assigiinngitsut takutippaat suliffeqarfimmi assigiinngiiaassuseq atuukkaangat taava naleqarnerulersitsineq aamma ineriartortitsineq pilersinneqarnerusartoq, assersuutitut una qallunaatut misissuineq atuaruk.
Inuit innarluutillit pilerisaarutini takoqqusaarutinilu peqataatissigit. Tiliumit kissaatiginartipparput, inuiaqatigiinni assigiinngiiaassuserput aamma pilerisaarinermi ersersinneqartassasoq. Meeqqat, inuusuttut, inersimasut utoqqaallu, angisuut, mikisut aamma inuit innarluutillit ilanngullugit.
Pilerisaarutini takorloorneqarsinnaava inuk innarluutilik juullimut nereqatigiinnissami nerrivimmi issiaqataatinneqartoq?! Imaluunniit HR-imik aviisimi ilinniartoq innarluutilik sulisorineqartoq ilisaritinneqarluni?!
Inunnut innarluutilinnut pisiniarfinnut, cafét allaffiilluunnit iserfigiuminaassinnaapput tummerarpassuaqarpata imaluunniit matui ammaruminaattuuppata. Tiliumiit tamat ornittagaasa tikikkuminartuunissaat qulakkeerneqassasoq kissaatigaarput. Soorlu sanaartukkanik nutarterinernillu pilersaarusiornermi tamanut naleqqussaalluni ilusilersuisoqarsinnaanera eqqarsaatigineqartarsinnaavoq, aamma matut namminerisaminnik ammarsinnaasut ikkussorneqarlutik.
Inuit innarluutillit tamanut ornittakkanut isersinnaanissaat, angallassinernut periarfissanut, paasissutissanut, attaveqatigiinnernut uanilu paasissutissanut attaveqatigiinnermilu teknologimut systeminullu allat naligalugit pisinnaatitaaffigaat.
Suliniutit makku aningaasaliiffigineqarsinnaapput
Tilioq 2018-imi aamma 2019-imi inuit innarluutillit peqatigiiffiinut kattuffiinullu isumasioqatigiisitsillunilu ataatsimiisitsivoq, ataatsimiinnermilu inunnut innarluutilinnut susassaqartut allat aamma peqataatinneqarput. Isumasioqatigiisitsineq ataatsimiisitsinerlu siulleq Sisimiuni 2018-imi ingerlanneqarpoq, 2019-imilu Peqataatitsineq pillugu ataatsimiisiitsineq aamma peqatigiiffinnut isumasioqatigiisitsineq Nuummi ingerlanneqarlutik.
Isumasioqatigiisitsinernut ataatsimiisitsinernullu inuit innarluutillit peqatigiiffiinit kattuffiiniillu 40-nit peqataaffigineqartunut aaqqissuusinerit 250.000-280.000 kr. missaannik naleqarput. Ataatsimiisitsinermi kingullermi 70-it peqataapput, peqatigiiffilerisut saniatigut politikkerit, oqartussat allallu aamma peqataapput.
Tiliumiit Nuna Fonden 2018-imi isumasioqatigiisitsinermut ataatsimiisitsinermullu tapiissuteqarneranut qujavoq.
Inuusuttut innarluutillit Nuummi 2020-mi isumasioqatigiisinneqarnerannut NAPA- Nunani Avannarlerni Piorsarsimassutsikkut Attaveqaat 90.000 kronenik tapiissuteqarpoq. Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu inuusuttut innarluutillit innarluuteqarluni inuuneq, pisinnaatitaaffiit pillugit nukittorsaqatigiinnerat aamma allanngunissamut peqataatinneqarnissamullu kajumissuseqalernissaat sammineqarput. NAPA tapiissutinut qutsavigaarput.
Isumasioqatigiinnernut ataatsimiinnernut inuusuttulluunniit 2021-mi isumasioqatigeeqqinnissaannut tapiissuteqarumaguit taava pilersaarusiortoq Anna Ida Jonsson uani attavigisinnaavat: annaida@tilioq.gl
Tiliumut pingaaruteqarpoq sineriak angalaffigalugu paasisassarsiorfigisarnissaa, inuit innarluutillit najugaannut tikillugit atugarisaanik paasisaqarfigalugit aamma oqaloqatigissallugit. Paasisassarsiorluni angalanerit annertuumik aningaasartuuteqarfiusarput, angalanermut, unnuinernut, ininik attartornernut aamma sammisassaqartitsinernut aningaasartuuteqartarluta.
Paasisassarsiorluta angalanissatsinnut tapiissuteqarsinnaavusi taamatullu sineriammi inuit innarluutillit atugarisaanik pitsanngorsaaqataallusi.
Tilioq ukiumoortumik paasisassarsiorluni angalasarpoq. Kommune Kujallermut 2019-imi siullerpaamik angalavugut. Tiliup kommune Kujallermut angalanermk nalunaarusiaa decemberip 3-ani saqqummersinneqarpoq annertuumillu oqallisigineqarluni.
Tilioq Qaanaamut 2020mi paasisassarsiorluni angalavoq, tassanilu inuit innarluutillit tapersersorneqarnissaannut inatsisip suli atuutilersinniarneqarneratigut suliassaqartoq kiisalu pisinnaatitaaffiit inatsisillu pillugit ilisimasat killeqarnerat nalunaarusiami allaaserineqarput. Tilioq.gl-imi Ilisimasaqarfimmi /Tiliumiit saqqummiussat suliallu akornanni nalunaarusiaq atuarneqarsinnaavoq
Tilioq Qaanaamut 2020-mi paasisassarsiorluni angalassamaarpoq.
Inunnut innarluutilinnut sap. Ak. 41-mi paasisitsiniaalluta sammisaqartitsiumasarpugut.
2020-mi NIIK aamma Pissassarfik suleqatigalugit inuit arfineq pingasut ersinngitsumik innarluutillit oqaluttuartippagut kiisalu inuiaqatigiinnit qanoq naapinneqartarnerlutik oqariartuuteqartillugit. Natasha Jakobsenip videomi inuusuttutut siunissamut takorluukkaminik skizofrenimillu innarluuteqarneq pillugu oqariartuuteqartoq, facebookimi quppernitsinni 40.000 sinnerlugit takuneqarpoq nuannarineqarluarluni.
Ukiunilu siuliini Facebookimi quppernitsinni saqqummersitsivugut #Naliga. Innarluutinga kinaassusinniinngilaq, taanna assut pitsaasumik tiguneqarpoq. Inuiaqatigiinni assigiinngiiaassuserput takutikkusupparput, inuit innarluutillit aamma peqataarusupput tunniussassaqarlutillu.
Paasisitsiniutitta tamanit takuneqarsinnaanissaaat soorlu Savissivimmit aamma Aappilattumit siunertarisarparput. Allagartanilli takoqqusaarineq akisusinnaasarput. Taamatut takoqqusaarinermut tapiisoqarsinnaavoq, illuatungaaniillu suliffeqarfiup Tiliullu ilisarnaataai saqqummersitani nuisatinneqartarlutik.
Kalaallit Nunaanni aaqqissuussanik ilisimasanik paasissutissanillu innarluutilinnut tunngasunik amerlanngitsunik pigisaqarpoq, Tiliumiit suliniutaavoq ilisimasanik suliaqarnissaq aamma oqartussat tamaasa kaammattorumavagut pilersitsissasut.
Misissuinerit misissueqqissaarinerit makku saqqummersereerpagut, aammali suli innarluuteqarnermut tunngasunik misissueqqissaagut ilisimasanillu annertusaalluta:
Tilioq Ilisimatusarfik suleqatigalugu inuiaqatigiit isumaannik misissuivoq, paasiniarneqassallutik inuit inunnut innarluutilinnut isummiuttakkat suuner. “Innarluuteqarnermut isummat” 2020-mi ukiakkut saqqummersinneqarpoq.
Innutaasut Tiliumut saaffiginnissutigisartagaannik misissueqqissaaraluni nalunaarusiaq, Kalaallit Nunaanni inuit innarluutillit, qanigisaasa sullissisullu saaffiginnittartut pillugit nalunaarusiaq 2020-mi aasakkut saqqummersinneqarpoq.
Misissuinerit misissueqqissaarinerillu amerlanerit pisariaqartippagut, tamannalu suliaqarnissamut aningaasaliissutinik pisariaqartitsinermik malitseqarpoq.
Misissueqqissaarisoq suliniutinillu pilersaarusiortoq Drude Daverkosen uani attavigiuk Drude@tilioq.gl
Tiliumiit Kalaallit Nunaanni maannamut nalunaarusiat misissuinerillu sapinngisamik tilioq.gl-imi ilisimasaqarfimmi katersorniarsaralugit sulivoq.
Kalaallit Nunaat Naalagaaffit Peqatigiit innarluutilinnut ataatsimiititaliarsuanit 2020-mi misilitsissaaq, tamatumunnga atatillugu Kalaallit Nunaannut immikkoortumik nalunaarusiussaagut, Namminersorlutik Oqartussat nalunaarusiaata saniatigut. Tiliumiit kissaatigaarput immikkoortumik nalunaarusiamik Genèvemi saqqummiussisinnaanissaq, taannalu 2020-mi ukiakkut saqqummersinneqassaaq. Aningaasaliisoqarneratigullu aatsaat iluatsissinnaassalluni.
Covid-19 siammatsaaliorlugu killilersuinerit peqqutigalugit suliassaq kinguartinneqarpoq, taamaattoq suli piviusunngortinneqarnissaanut piareersimavugut, tapiiffigineqarsinnaanerlu kissaatiginarpoq.
Tilioq piviusulersaarut pillugu UILU Stories Aka Hansenilu isumaqatigiissuteqarpugut, ima qulequtaqarallartumik ” Innarluutinga kinaassusinniinngilaq”.
Piviusulersaarumi Kalaallit Nunaanni innarluuteqarluni inuuneq saqqummiunneqassaaq. Piviusulersaarut sisamanik immikkoortortaqassaaq, immikkoortuni tamani inuit marluk ulluinnrni inuunera saqqummiunneqassalluni, nuannersuni nuanniitsunilu. Inuiaqatigiinnilu akimmiffiusartut inummut takutinneqassallutik. Inuiaqatigiillu aamma inuit qanoq iliuuseqarnikkut akimmiffinnik piiaasinnaanersut saqqummiunneqassallutik, taamaasillutik inuit innarluutillit allat naligalugit inooqataaniassammata. Piviusulersaarummi inuit oqaluttuassaat sammineqassapput, allanit maannamut toqqortarineqarlutik saqqummiunneqanngitsut, inuk saqqummiullugu innarluutaalu qitiutinnagu.
Tiliumiit NunaFonden suliniummut aallarnisaanermut aningaasaliineranut qujaffigaarput. Aammali Tip og Lottomit tapiiffigineqarpoq pilersaarutaavorlu 2021-mi piviusulersaarut takuteqqaaneqarumaartoq.
Tiliomik suleqateqarnissaq siunertaralugu imaluunniit suliniutinut qulaani taakkartorneqartunut tapiissutqearnissamut tunngatillugu Tiliumut attaveqarnissamut tikilluaqqusaavusi uunga info@tilioq.gl
Sulilernitsinniit maannamut Immikkut ittumik pingaarnertut aningaasaliisunut qujavugut
Suliffeqarfinnut aningaasaliisunut, tapersersuisunut ikiorsiisunullu qujavugut.
