Marita maligassiuisuuvoq

19.04.2021

Allat taamatut inissisimasut ikiorniarai

Marita 2013-imi kingunipiloqartussamik ajutoorpoq niuata ilaa kipineqartaria-qarluni. Ilungersunartorsiulerpoq, ilinniartitsisumilli ikiorneqarami ilorraap tungaanut saappoq, maannalu ilisimatusarfimmi ilinniakkani naammasseqqammerlugu.

-Marita Jessenip kissaatigeqaa Kalaallit Nunaat tamarmi inerisarneqassasoq, taamaallaat Nuuk Sisimiullu innar-luutilinnut inussiarnikannersut kisimik pinnatik, taamaattumik illoqarfiit taakku arlaani suliniarpoq.

 “Innarluuteqartut pitsaanerusunik atugaqartariaqarput” allaaserisaq una saqqummeqqaartoq maana atuaruk. 

Qaammat ataaseq ataallugu matuma siornagut 29-nik ukiulik Marita Jessen Sisimiuneersoq Nuummi Ilisimatusarfimmiisumaginninnermi siunnersortitut ilinniarnermi naammassineranut allagartartaarpoq.

– Isumaqarsimagaluarpunga naammassiguma inuunera oqinnerulissasoq. Takorloorsimasanniilli allaaneruvoq. Suli ernumassuterpassuaqarpunga, ilummut anersaammerujussuarluni oqarpoq.

Atorfinnut piginnaasaqarfimminut tunulliunneqarnissani ernummatigaa, innaluuteqarnini peqqutigiinnarlugu. Ilaatigut ernummatigaa Sisimiunut uternissani qanoq ikkumaarnersoq. Nuummut ilinniariartussanngorami nammineq paasiniartariaqarpaa qanoq ikiorneqassanerluni oqartussaasullu kikkut ikorsinnaaneraanni. Maannalu Sisimiuniileruni aallaqqaataaniit taamaaliussaaq.

Ajutoornerit

2013-imi Maritap niua saamerleq seeqqua ataatsilaarlugu kipineqarpoq. Taamanikkut Ilulissani najugaqarpoq perorsaasutut ilinniarnini ingerlallualereersimallugu. Ajutoortarporli, ukiup affaanik akunnilimmik marloriarluni orluvoq seeqqunilu sequmillugu. Aappassaanik malugisinnaavaa susinnaanini annikilliartortoq, siullermik isikkami inuiaasigut kingornalu isikkami sinnerani naggataagullu seeqquni ataallugu niumigut.

– Ulloq taanna nakorsaq sulinngilaq, peqqissaasullu nakorsaq pigaartoq sianerfigiumanngilaat, naak arlaleriarlunga qinnuigisaraluarikka, taamaattumillu aatsaat aqaguani ullaap tungaani misissorneqarlunga. Aallaqqaammut nakorsap upperinngilaanga, aatsaat kapuussuarmik kapitinnera malunginnginnakku qisuariartoqarpoq, oqaluttuarpoq.

Kingorna Nuuliaanneqarpoq tassani suliaritilluni. Neriulluarpoq, ernumasorsuunani. Ajoraluartumilli aqaguani iterpoq pitsanngoriarsimanani. Københavnimi Rigshospitaliliaanneqartariaqarpoq. Tassani nikallornartumik ilisimatinneqarpoq: Niua kipineqartariaqarpoq.

– 22-nik ukioqaleqqammerpunga, taamaattumik kamallungalu tupaqaanga. Ullumikkut suli kamaammersinnaasarpunga, qujanartumilli annertoorsuujunnaarsimavoq, oqarpoq. 

Kaamisarneqartoq

Taamaalinerani Marita Jessen ukiup aappaata affaani perorsaasunngorniarluni ilinniarpoq, taamaatittariaqarlunili. – Sisimiunut angerlarama pisussinnaanngilanga, ornittarsimasakkalu uniinnarlunga isigiinnartariaqarlugit.  Taarsuarmut nakkarpunga, oqaluttuarpoq. Taamanikkut sulinissaminut piareersimavoq, sullissisuisali kaamisartakkamik atuisutut naleqquttumik sumik suliffeqarsinnaanera nalornivaat, oqaluttuarpoq.

Inuunermini nikallunganermi nalaani qujanartumik nutaamik periarfissinneqarpoq. Maritap GU-mi ilinniartitsisorisimasaata inuunera allanngortippaa. Taanna Knud Rasmussenip Højskoliani ilinniartitsisunngorsimavoq oqarporlu aggustimi atuarnerup aallarteqqinnerani inunnut innarluutilinnut pingasunik inissaqartoq. Ilinniartitsisup ilungersorneratigut akuersivoq, ilinnialerlunilu.

– Illorsuaq innarluutilinnut naleqqutinngivippoq, aallaqqaammullu sumukarniaruma ikiortissarsiortariaqartarlunga. Taamaattumik naalakkersuinermik sulialinnik pulaartoqaraangat nassuiartarpara illu qanoq inunnut innarluutilinnut tulluanngitsigisoq, oqaluttuarpoq.

Ullumikkut illorsuaq allanngortiterneqarsimavoq inunnut piginnaasamikkut killeqartunut tulluarsarneqarsimalluni. Marita højskolernermini ilinniartitsisuminit anguniagassanik immikkoortunik saqqummiiffigineqarpoq. Assersuutigalugu nammineq majuartarfikkoortariaqartassasoq. Marita annilaangasupilussuanngorpoq, aammali tamanna anigorpaa. Kingorna suli misilittarneqarpoq. Ilinniartitsisup
qinnuigaa ilinniagaqalernissaminik qinnuteqassasoq. – Toqqissisimanartitakka qimattariaqavippakka qinnuteqaat nassiunniarlugu, eqqaamavaa. Isumaginninnermi siunnersortitut ilinniarnissaminik qinnuteqarpoq, kissaatigigamiuk imminermisut inissisimasut ikiorsinnaaniarlugit. 

Akisussaaffik
Marita Jessenip oqartussaasut ajornartorsiuterpassuarnik nalaataqarfigisarpai. – Oqartussaasut arlaannaataluunniit suleqatiginngilaanga. Uteqattaartinneqarpunga kinaluunniit akisussaaffimmik
tigusiumanani. Ilinniarfiit, kommunit imaluunniit Namminersorlutik Oqartussat. 

Taamaattumik nammineerlunga inatsisit misissortariaqarpakka oqartussaasut ataasiakkaarlugit oqaluttuullugit uannut innarluutinnullu sunik akisussaaffeqarnersut. Ilaatigut paasiniassallugu ilungersunarpoq kiap Nuummut angalanera akilissaneraa. Nuummut tikikkami ilinniartunut inissiamut inissinneqarpoq, taannalu innarluuteqartumut tulluanngilluinnarpoq.
Tikikkuminaaqaaq, naluaalu illorsuarmut qanoq isissanerluni. – Ukiormat aamma paasiniaanermi nukikka atortariaqarpakka, KAF imaluunniit kommuni nivassanersoq, taamaalillunga anisinnaallunga.

– Minicrossera aserorpat paasiniartariaqarpara iluarsaannera kiap akilissaneraa. Aamma taamatut qamutit kaamisartakkat assakaasua aserorpat. – Oqartussaasut arlaannaalluunniit sutigut ikiorsiisinnaanerluni oqaaseqanngilaq. Tamatigut oqartussaasunut allanut ingerlateqqinneqartarpunga. Aatsaat nammineq oqaluttuukkaangakkit inatsisit malillugit aningaasaliissutit akisussaaffigingaat, Marita ullumikkut aamma niuusartaarsimasoq oqaluttuarpoq.

Marita Jessen sakkortuunik misigisarpassuaqarpoq. Ilaatigut minicross atorlugu ilisimatusarfiliartarpoq, talimi illuanik kaamisartagaq tigumiarlugu. Kingusinnerusukkut kaamisartagaq aapperneqarpoq. Ilisimatusarfimmi isaarissap matua oqimaatsupilussuuvoq nammineq ammartagaalluni kingornalu suli matu oqimaannerusoq, taamaalilluni nammineerluni isersinnaananilu anisinnaanani. Allaat misilissimavaa natermi paarngortariaqarluni, matumik ammaasussarsiorluni, minicrossini isertillugu matullu matullugit namminerlu paarngorluni aniniarsaraluni.

Tamanna pivoq ilinniarnerani ullormi siullermi maluginianngitsoorsimallugu illorsuarmi kiserngorussimalluni. Ukiuni sisamani affarmilu ilisimatusarfimmiinnermini qulakkeertariaqartarsimavaa tamatigut inoqartoq matunik ikiortigisinnaasaminik. Tamanna soorunami stressernaraa. 

– Ukiumi siullermi iluamik ilikkagaqanngilanga. Suut oqaatigineqarnersut eqqaamasinnaanngilara, allattuinikka isumaqaratik. Soraarummeernerni angusinngitsooqattaarpunga aalajangerlungalu aallaqqaataaneerniarlunga, oqaluttuarpoq. Kissaatigaa kikkunnut tamanut inissaqartitsisoqarnissaa. 

– Naak innarluutillit pillugit isumaqatigiissut atuutilersimagaluartoq malinneqarneq ajorpoq. Allassimasut kusanartupilussuupput, timitalerneqanngillalli. Nunatsini sumiiffippassuarni tikikkuminassuseq amigaataavoq. Kalaallit Nunaanni illoqarfinni nunaqarfinnilu tamani innarluutinut sunulluunniit atuutissagaluarpoq, taamaanngilarli. – Inuit tamarmik pisariaqartippaat.inuiaqatigiinni ilaatinneqarnissartik. Anguniagaavoq anguneqarsimasariaqartoq, sulili ungaseqaaq, Marita Jessen anersaaruluppoq.