Pisinnaatitaaffiit Coronap atuunnerani

02.04.2020

§§ Pisinnaatitaaffikka– Pisinnaatitaaffitit – Pisinnaatitaaffivut §§

TILIOp Naalagaaffiit peqatigiit inuit innarluutillit pisinnaatitaaffii pillugit isumaqatigiissutaannik aallaaveqarluni allaaserisaqartarpoq, taakkulu Kalaallit Nunaanni tamatsinnut  qanoq isumaqarnersut sammillugit. Tamatta pisinnaatitaaffivut sammillugit allaaserisaq atuarlugu paasisaqarit. 

COVID-19 (coronavirussen) inunnut innarluutilinnut aamma pisinnaatitaaffiinut qanoq sunniuteqarpa?!  Nunarsuaq tamakkerlugu COVID-19-mik siaruaannerani, tamatta takorlooruminaatissinnaavarput aqagussaq qanoq ikkumaaneranik, virusilu aamma ulluinnatsinnut siunissamullu qanoq sunniuteqassanersoq. Tiliumit COVID-19-ip inunnut innarluutilinnut aamma pisinnaatitaaffiinut qanoq kinguneqarsinnaanersoq malinnaaffigaarput. Tamatta ajornartorsiummut maanna atuuttumut sunnertinngitsoornavianngilagut, Tiliumullu pingaaruteqarpoq inuit innarluutillit Kalaallit Nunaanni innuttaasunit allanit sanilliullugit sakkortunerusumik ajornartorsiummit sunnerneqannginnissaat pingaartipparput. 

Tiliumiit isumaqarpugut pisinnaatitaaffiit ukua pisortanit immikkut isiginiarneqartariaqartut piffissami aggersumi. 

Immikkoortoq 28 – Toqqissilluni inuuneqarnissamut pisinnaatitaaffik

Inuit innarluutillit toqqissillutik inuuneqarnissamut pisinnaatitaaffeqarput. Angerlarsimaffeqarnissamut aamma pissaaleqinatik inuuneqarnissamut allat naligalugit inuuneqarnissamut pisinnaatitaaffeqarput. Pisinnaatitaaffik tamanna nunatsinni tatineqarsinnaavoq COVID-19-eqarnerata nalaani. Inuit innarluutillit amerlasuut, aarlerinartorsiortuupput, COVID-19-imillu tunillatseratarnissamut qaninnerullutik. Nammineq imaluunniit qanigisat aarlerinartorsiortuuppat, taava angerlarsimaannarnissaq allanullu mattunniissaq kaammattuutigineqarpoq, taamatut peqqissuuinnarnissaq qulakkeerneqassammat. Tamannali ilaqutariit aningaasaqarniarneranut artukkiisinnaavoq. Ilaammi sivisujaami akissarsiaqanngitsuuissinnaapput, tassami imatut ajornartorsiornerup killissaa ilisimaneqanngimmat. 

Siusinaartumik pensionisiarineqartartut pisartagaat aappaasup isertitaat aallaavigalugit naatsorsorneqartarput. Tassa inuk innarluutilik siusinaartumik pensionisiaqarpat aapparisaalu sulisartutut akissarsiaqarpat, taava siusinaartumik pensionisiassat pissarsiarineqarsinnaasut appasinnerusarput. Piffissami matumani, angerlartiinnarneqartut akissarsiaqaratik imaluunniit suliunnaartitaasut tusartarpagut. Tassa ilaqutariit aningaasaqarniarnikkut ilungersunartorsioreertut, tassami siusinaartumik pensionisiallik pisartagai aappaasup sulisarnermigut isertittagai aallaavigalugit naatsorsorneqarlutik appasereerput, aapparisarlu suliffeerukkallarpat tamanna ilaqutariit aningaasaqarniarneratigut suli ilungersunartorsiortitsinerulissaaq. 

Tiliop pisortat aamma sulisitsisut kaammattorumavai pissutsit taakku eqqumaffigineqartariaqartut. Inuit innarluutillit, akissaateqartariaqarput, tassaappummi tunillatsinnissamut aarlerinartorsiortut.

Immikkoortoq 9 – Tikinneqarsinnaaneq

Kalaallit Nunaata tikinneqarsinnaanerup pitsaanerulernissaa sulissutigisariaqarpaa. Pisortanit paasissutisssat pissarsiariuminartuunissaat qulakkeertariaqarpaat, soorlu nutaarsiassat tusilartunut ussersorlutik imaluunnit allagartalersuinikkut saqqummiullugit imaluunniit paasiuminarsaalluni atortulersuinikkut, taamatullu inuit silassorissutsimikkut innarluutillit paasinnissinnaatillugit. Paasissutissat COVID-19-mut tunngasut, soorlu imminut illersorniarluni iliuuserineqarsinnaasut aamma pisortat iliuusissatut suliniutaat nunatsinni innuttaasunut tamanut apuussinnaanissaat. Pisortanit qulakkeerneqartariaqarput paasissutissat tamakku inunnut innarluutilinnut aammma pissarsiariuminartuunissaat. 

Immikkoortoq 19 – Namminerisamik inuuneqarnissamut pisinnaatitaaffik

Inuit innarluutillit namminerisamik inuuneqarnissaminnut allat aamma naligalugit pisinnaatitaaffeqarput. Inuit innarluutillit ilaat namminerisamik inuuneqassagunik tapersersorneqarnissaminnut pisariaqartitsipput. COVID-19 peqqutaalluni Nuuk matuneqarallarpoq. Perorsaanikkut tapersersorneqarneq inuit innarluutillit ilaasa namminerisamik inuuneqarsinnaassagunik pisarpaat taakkulu (Nuummiippoq) sillimaniarnermi sulisunit ilanngullugit sullinneqartariaqarput, tassami illoqarfik tamarmi matuneqarallarpoq. 

Tamatta piffissami matumani iimmitsinnut paarisariaqarpgut immitsinnullu kaammattoqatigiilluta minnerunngitsumillu oqartussat aamma eqqaasittariaqarpagut, inuit innarluutillit pisinnaatitaaffii pillugit Naalagaaffiit Peqatigiit isumaqatigiissutaat aallaavigalugu pisinnaatitaaffiit malinniarneqartariaqarmata, aamma ajornartorsiornermi maanna pisumi.